تقابل میان مصلحت و عرفی گرای در اندیشه سیاسی امام خمینی (س)

پایان نامه
چکیده

حکومت دینی در اداره اجتماع، از قواعد ویژه خویش مدد می گیرد. که از جمله آن، مصلحت است. آیا حرکت نظام اسلامی بر مدار مصلحت، آن را به سوی عرفی شدن سوق خواهد داد؟ حامیان عرفی شدن، مصلحت را گذرگاهی به سوی عرفی شدن دانسته اند. این پژوهش بر آن است تا با بررسی توصیفی-تحلیلی مصلحت در اندیشه حضرت امام از یک سو، و بررسی عناصر و مولفه های عرفی شدن، ارتباط این دو را تبیین کند. از دیدگاه ما مصلحت نه تنها گامی به سوی عرفی شدن نیست بلکه در تقابل با آن قرار دارد؛ چرا که مصلحت در اندیشه حضرت امام، محفوف به اصولی از قبیل «جامعیت اسلام»، «کارآمدی فقه» و «اقتضائات زمانی و مکانی» است. مصلحت به عنوان یک قاعده فقهی در چهارچوب این اصول معنا می دهد و عمل می کند. از دیدگاه ما حامیان عرفی شدن با تفکیک مصلحت از منشا و اصولش، آن را دچار نوعی تحریف معنایی کرده اند. مصلحت در نظام اسلامی تامین کننده اهدافی است که در طول هدف مشخص دین، یعنی سعادت دنیوی و اخروی قرار می گیرند. بنابراین مصلحت، خود، هدفی مستقل و در عرض هدف اصلی دین نیست. و تقابل مصلحت در نظام دینی و نظام های سکولار در همین نکته نهفته است. زیرا نظام های عرفی تنها به اهداف مادی و دنیوی و نه اخروی می پردازند. اما حامیان عرفی شدن مصلحت را تنها تامین کننده منافع مادی دانسته اند. به باور ما حامیان عرفی شدن با مدل های تحلیلی سکولاریستی به تحلیل اندیشه سیاسی امام پرداخته اند. و همین، مانع درک حقیقت مصلحت مورد نظر حضرت امام شده است. از آن جا که اندیشه حضرت امام یک منظومه چند بُعدی است، باید یک مدل تحلیلی فراگیر جهت تحلیل آن طراحی نمود. هرگونه مدل تحلیلی سکولاریستی که تنها به ابعاد مادی توجه دارد، ناکارآمد خواهد بود. روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. کشف خطای تحلیلی اندیشه حضرت اما با متدهای تحلیل سکولاریستی و پیشنهاد یک الگوی چند بعدی از مهم ترین یافته های این تحقیق است.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقش و جایگاه عرفان در اندیشه سیاسی امام خمینی(س)

 وجه غالب وجود امام خمینی، سلوک و بندگی ایشان و به تبع آن، شأن هدایتگری امام از منظر عشق به مخلوق و بندگی خالق است. امام خمینی در کسب معرفت و گام زدن در عرصة سیاست و تلاش برای تشکیل حکومت و برپایی دولت با اتکال به قدرت الهی و اخلاص و قیام لله و با تأسی جستن به قرآن و مکتب حضرت رسول اکرم(ص) و اهل بیت ایشان(ع) بر این وجه حرکت کردند و وقتی هدف مع...

متن کامل

مفصل بندی اعتماد سیاسی در اندیشه امام خمینی(س)

اعتماد از مد تها قبل مورد تأکید نظری هپردازان علوم اجتماعی و سیاسی از لاک و توکوویل گرفته تا پوتنام و نظری هپردازان جامعه مدنی قرارگرفته است. در این مقاله تلاش شده تا با تکی هبر نگرش پساساختارگرایانه و با روش تحلیل گفتمان لاکلاو موف به تبیین نظری و مفص لبندی مفهوم اعتماد سیاسی از منظر امام خمینی و در کلام ایشان پرداخته شود. بدین منظور، ابتدا به تشریح مبانی نظری و ر...

متن کامل

نسبت عدالت با آزادی در اندیشه سیاسی امام خمینی(س)

در این پژوهش تلاش بر این است تا دو مفهومِ مهم اندیشه سیاسی یعنی عدالت و آزادی را در اندیشه های سیاسی امام خمینی(س) به گونه ای مورد بررسی قرار دهیم که در پایان نه تنها آگاهی روشنی از چیستی این دو مفهوم کلیدی(عدالت و آزادی)در اندیشه سیاسی ایشان به دست آورده باشیم، بلکه اهمیت، جایگاه و نسبت این دو مفهوم نسبت به همدیگر، در اندیشه سیاسی حضرت امام برای ما روشن شود. آزادی به عنوان یکی از موضوعات و مفاه...

متن کامل

زمینه‌های تاریخی تکوین اندیشه سیاسی امام خمینی(س)

امام خمینی به عنوان رهبر کاریزما در انقلاب اسلامی ایران دارای شخصیت ذو وجوهی است: مرجعیّت، فقاهت، عرفان، حکمت و فلسفه و سیاستمداری ابعاد شخصیّت مردی است که انقلاب اسلامی ایران را به پیروزی رساند. از دیگر سو، در طول زندگانی وی که یکصد سال تاریخ اخیر ایران را دربرمی‌گیرد، مراجع و رهبران مذهبی دیگری نیز می‌زیستند که از نظر «فکر سیاسی» رویکردی متفاوت داشتند. ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023